اصول بي بي سي در عرصه خبررساني الكترونيك(2)

 

احتمالاً خواندن يادداشت قبلي عده اي را به فكر واداشته است كه آيا يك بيانيه تبليغاتي را خوانده اند يا ...! در اين مجال بر آن نيستم وارد مقولاتي از اين دست شوم بلكه به دوستان روزنامه نگار و ديگر دوستداران اين وادي پيشنهاد مي كنم اگر به دنبال يك مرجع سهل الوصول و در عين حال قابل اعتماد و اتكا هستند ، شيوه نامه خبر نويسي بي بي سي را از دست ندهند! حالا كه گرم بازار مطبوعات سنتي و الكترونيك همچنان رونق دارد و هر روز شاهد تولد يك روزنامه ، خبرنامه و ... كاغذي و الكترونيك هستيم چرا اجازه ندهيم خط مشي تازه واردين عرصه رسانه ها از اين شيوه نامه متاثر شود تا از اين رهگذر آزموده شود. شايد در نگاه اول چنين تداعي شود كه روي كلام اين شيوه نامه بيشتر با فعالان روزنامه نگاري الكترونيك است اما با مطالعه آن احتمالاً شما هم با من هم عقيده مي شويد كه آموزه هاي آن تنها به خبرنويسي براي راديو ، تلويزيون و اينترنت اختصاص ندارد بلكه در ديگر گرايشات روزنامه نگاري نيز مي تواند كاربردي بوده ، منشاء اثر باشد(شايد به خاطر آوريد در مطلبي زير عنوان «آيا عرصه به دست روزنامه نگاري الكترونيك مي افتد؟» در مورد تاثيرات متقابل رسانه هاي سنتي و نو اشاره كرده بودم: ... بايد منتظر بود محتواي نشريات تغيير كند و تحت تأثير رسانه هاي الكترونيك فرم و شكل مطبوعات دگرگون شود ...). شيوه نامه خبر بي بي سي را بويژه براي «اهالي پهنه وبلاگها» سودمند مي دانم چرا كه بسياري از نكات آن را هر «بلاگري» بايد بداند و به كار بندد.
طبيعتاً مسائل بسياري در خصوص اين شيوه نامه وجود دارد كه مي توان در مورد آن در اين جا بحث كرد با اين حال من خودم را با بسياري از دستورالعملهاي آن موافق مي بينم: «روايت خبري خود را با پرسش آغاز نكنيد چرا كه خواست مخاطب دادن اطلاعات به اوست نه اينكه به وادي پرسشهاي يك مسابقه 20 سوالي كشانده شود و ...»
ضمناً احتمالاً از آن روي كه طراحان اين شيوه نامه آموزشي بيم آن داشته اند كه وسواس و ديسيپلين انگليسي به كار گرفته شده در تاليف BBC News Styleguide با ذائقه انگليسي زبانان آمريكايي سازگار نباشد! صدالبته وسواس به خرج داده اند و فصلي تحت عنوان Americanisms را به آن افزوده اند كه مرور آن در صفحه 19 فايل PDF نكات جالبي را در اختيار مي گذارد. در ابتداي اين فصل آمده است: امروزه همه چيز ما(بريتانيايي ها) مشابه آمريكاييها است به جز زبان!
راستي! اين شيوه نامه خود بخشي از مجموعه گسترده تري است كه بي بي سي تحت عنوان آموزشهاي رايگان برخط(free Online Courses) فراهم كرده است بنابراين بعيد نيست كه در مراجعه به آن با موارد و موضوعات جالب تري نيز رو به رو شويد. از طرفي با وجود زبان ساده و بدور از تكلفات لفظي آموزشهاي ارائه شده در اين بخش ، فكر مي كنم مراجعان براي استفاده از آن مشكل چنداني نداشته باشند.
در ميان مخاطبان اين وبلاگ علاوه بر كساني كه در محيط سايبر مي نويسند ، مدتي است دوستاني را مي بينم كه از طريق سرويسهاي اينترنتي صدا و سيما به اين جا سر مي زنند ، لذا تصور مي كنم شيوه نامه خبر بي بي سي آنها را كه سالهاست روزنامه نگاري الكترونيك را تجربه كرده اند ، بيش از ديگران به تامل وادارد. پس من و ديگر خوانندگان را از نظرات خود بي نصيب نگذاريد.

Jack Smith  |  *Feedback  |   0 comments   |     |  1:12 AM

اصول بي بي سي در عرصه خبررساني الكترونيك(1)

 

جمع آوري شيوه نامه هاي خبرنويسي رسانه هاي مختلف هميشه يكي از علائق من بوده است و تصور مي كنم دست اندركاران رسانه ها هر يك به نوعي شيفته اين مقوله كه من آن را معادل عبارت انگليسي Style Guide فرض كرده ام ، باشند.در اين راستا هنگامي كه مشغول نوشتن مطلب قبلي بودم ، تصميم گرفتم براي تكميل مباحث آن ، يك شيوه نامه خبرنويسي الكترونيك را معرفي كنم و حالا مجالي يافته ام تا آن تصميم را عملي كنم.
بنگاه رسانه اي BBC هم اكنون با ارائه خبرهاي خود به 43 زبان ، مخاطبان بسياري را در اقصا نقاط جهان به سوي خود كشانده است و در حال سمت و سو دادن به ذائقه آنها مي باشد. توفيق BBC در تعامل با مخاطبان ، ديگر رسانه ها را واداشته تا ضمن كاويدن رفتار اين بنگاه رسانه اي در عرصه روزنامه نگاري الكترونيك ، به بررسي شيوه نامه و زبان به كار گرفته شده در امر خبررساني آن بپردازند.
يكي از فاكتورهاي موثر در تعيين آنچه كه به Popularity(محبوبيت) يك پايگاه اينترنتي معروف است ميزان پيوندهاي موجود در ديگر پايگاههاي اينترنتي است كه به محتواي اين سايت اشاره مي كند. نتايج تحقيقات موسسه Online Computer Library Center در سال گذشته ميلادي نشان مي دهد كه BBC از اين لحاظ در بين پايگاههاي اينترنتي رتبه 25 را به خود اختصاص داده است. كم نيستند كساني كه The British Broadcasting Corporation يا همان BBC معروف را سلطان جهاني و بلامنازع خبررساني كيفي مي دانند. اجازه بدهيد به جاي پرداختن به القاب «بجا و نابجايي» كه كمپاني رسانه اي BBC به لطف مخاطبان و نيز رقباي حرفه اي خود كسب كرده است ، نگاه دروني تري به حركت رسانه اي آن داشته باشيم و در اين ميان شيوه نامه خبر نويسي بي بي سي را كه متضمن اصول حاكم بر فرايند توليد و انتشار اخبار در اين رسانه است را مورد توجه قرار دهيم. اواسط تابستان گذشته بود كه با كليك بر روي لينكي با عنوان The BBC Style Guide از صفحه اي تحت عنوان BBC News Styleguide سر در آوردم. در توضيحي كه بار توصيف كاركرد شيوه نامه خبرنويسي بي بي سي را بر دوش مي كشد چنين مي خوانيم: با مطالعه نسخه PDF شيوه نامه خبرنويسي بي بي سي از در افتادن به ورطه كليشه اجتناب كرده ، توان روزنامه نگاري خود را بهبود بخشيد. اين راهنما به شما پيشنهادهاي عملي در مورد جنبه هاي مختلف روزنامه نگاري ارائه مي كند... اين راهنما براي روزنامه نگاراني نوشته شده است كه در بي بي سي فعاليت مي كنند اما در عين حال منبع ارزشمندي است براي هر كسي كه مي خواهد خوب بنويسد.
ريچارد سمبروك -مدير BBC News- در اين باره مي گويد: هر زمان كه كسي مطلبي را براي بخش خبري بي بي سي مي نويسد بواسطه راديو ، تلويزيون و اينترنت به صورت بالقوه با زندگي ميليونها انسان ارتباط برقرار مي كند و اين امتيازي است كه در نتيجه كار كردن براي يكي از بزرگترين سازمانهاي رسانه اي دنيا حاصل شده است و همه اين ها مسووليت مي آفريند. در اين شرايط از بي بي سي انتظار اين است كه بالاترين استانداردها از حيث دقت ، انصاف ، بي طرفي و كاربرد درست زبان را در نظر داشته باشد. روايت درست و روشن خبر و زبان بايسته هايي هستند كه در قلب روزنامه نگاري جاي دارند. اين شيوه نامه شما را ياري مي دهد تا ابعاد روزنامه نگاري را در درون خود تقويت كرده ، با مخاطبتان ارتباط برقرار كنيد.
ادامه دارد.............

Jack Smith  |  *Feedback  |   0 comments   |     |  3:47 PM

روزنامه نگاري الكترونيك در زمانه انقلابات رسانه اي

 

آهنگ رشد و پيشرفت فن آوري هاي رسانه اي در زمانه ما از سال ، ماه و روز پا را فراتر نهاده است و اينك هر لحظه انتظار داريم انقلابي تازه را در اين حوزه به تماشا نشسته ، تجربه كنيم.
مخاطبان رسانه ها در زمانه اي نه چندان دور بايد منتظر مي ماندند مثلاْ روزنامه صبح به دستشان برسد تا از آنچه كه در فاصله زماني خواندن روزنامه ديروز تا چاپ روزنامه امروز اتفاق افتاده است ، مطلع شوند يا در بهترين شرايط به شنيدن خبرهاي راديو روي مي آوردند اما در عصر ارتباطات و اطلاعات دغدغه ها از جنس ديگري است. حالا انتشار سريع خبرها ديگر يك واقعيت است نه رويا با اين وجود مخاطبان رسانه ها مساله تازه اي را پيش روي خود مي بينند و آن حجم عظيمي از اطلاعات و اخبار است كه پيوسته بر مقدار آن افزوده مي شود. سخن گزافه اي نيست اگر كه بگوييم: واقعيت استفاده از فن آوري ارتباطات و اطلاعات و شبكه جهاني(اينترنت) براي اغلب كاربران رويارويي با انبوهي از اطلاعات ناخواسته است. اينترنت در حقيقت قرار بوده و هست دستيابي به اطلاعات و عقايد مختلف را براي كاربران تسهيل كند اما در عوض به محل نشو و نما و گسترش شايعات و اطلاعات نادرست مبدل شده است... اينكه روزنامه نگاران و اعتبار سنتي حرفه آنها نزد افكار عمومي در اين آشفته بازار چه نقشي ايفا مي كند ، موضوع يكي از مباحث آتي «روزنامه نگاري الكترونيك و چالش روزنامه نگاري سنتي» است لذا صحبت در اين خصوص را ناتمام باقي مي گذارم تا در فرصتي مناسب به آن بپردازم. اين يادداشت در حقيقت بهانه اي است براي پيگيري سلسله مباحث روزنامه نگاري الكترونيك و چالش روزنامه نگاري سنتي كه مدتي است دچار وقفه شده است.
در يك نگاه كلي روزنامه نگاري الكترونيك را مي توان چنين تعريف كرد: روزنامه نگاري الكترونيك تمام فرايندهايي را شامل مي شود كه توليد خبر براي دسترسي عمومي از طريق راديو ، تلويزيون و در ساليان اخير اينترنت را در پي دارد. اين مقوله مواردي نظير پخش راديو و تلويزيوني مدار بسته ، سالنامه هاي ويدئويي و روزنامه هاي برخط(online) و ... را نيز در برمي گيرد. در روزنامه نگاري الكترونيك گوش و چشم مخاطب هر دو ، هدف «پيام» توليد شده است. در اين گرايش از روزنامه نگاري همانند روزنامه نگاري كاغذي مقصود «اطلاع رساني» است با اين وجود شيوه نوشتن براي راديو ، تلويزيون و اينترنت با آنچه كه در رسانه هاي مكتوب رايج است ، تفاوت دارد. در روزنامه نگاري الكترونيك نه تنها زبان ارتباطي رسانه و مخاطب متفاوت است بلكه مقوله هاي غير كلامي نظير موسيقي و جلوه هاي صوتي(sound effect) نيز نقشي اساسي بازي مي كنند اگر چه كه همچون رسانه هاي سنتي مكتوب ، در روزنامه نگاري الكترونيك نيز همچنان كلمات زير ساخت اصلي ارتباط را تشكيل مي دهند.
با اين وصف مي توان نتيجه گرفت كه: روزنامه نگاري الكترونيك به مجموعه گسترده اي از«واسطه هاي رسانه اي» اشاره دارد كه براي رساندن «پيام» به مخاطب به خدمت گرفته مي شوند. در عرصه روزنامه نگاري الكترونيك ، انقلاب با تولد رسانه تلويزيون آغاز شد و با تلويزيون ماهواره اي ادامه يافت و اكنون با ظهور سايبر ژورناليسم(cyber journalism) به اوج خود رسيده است. سايبر ژورناليسم فرايند خبررساني را نسبت به گذشته شتاب و سرعت بيشتري داده است و فرصتها و زمينه هايي را فراهم آورده كه تا پيش از اين رويايي مي نمود.
ادامه دارد.............

Jack Smith  |  *Feedback  |   0 comments   |     |  7:04 PM

پاياني بر تاريخ 500 ساله خيابان Fleet!

 

گاردين هفته گذشته طي مطلبي زير عنوان «a 500 years of history ends for Fleet St» نقل مكان بنگاه خبري رويترز به منطقه Docklands را مورد توجه قرار داد و از آن به عنوان آخرين فصل از تاريخ پرشكوه خيابان Fleet ياد كرد ، جايي كه سنگ بناي نخستين چاپخانه لندن در آن گذاشته شد.
با «اسباب كشي» تنها سازمان ملي خبررساني انگليسي زبانِ -رويترز- باقي مانده در خيابان Fleet بر بيش از نيمي از تاريخ هزارساله فرهنگ ، چاپ و مطبوعات كه در اين خيابان رقم خورده بود ، نقطه پايان گذاشته شد.
بنگاه بحران زده رويترز كه زماني صاحب ثروت چند ميليون دلاري بود اعلام كرده است كه انتظار دارد در نتيجه اين نقل مكان 35 ميليون پوند بدست آورد. خروج رويترز از اين منطقه ، گذرگاه باريك و پر ازدحامي در مركز لندن را كه يك صد سال پيش به نام خيابان ماجراها(Street of Adventure) شناخته مي شد و اخيراً Street of Shame نام گرفته است ، به خيابان ارواح تبديل مي كند!
ماجرا از سال 1500 ميلادي با آمدن انتشارات Wynkyn de Worde كه به عنوان شاگرد پدر صنعت چاپ انگلستان(Thomas Caxton) نخستين چاپخانه را در كنار كليساي سنت برايد(St Bride) بنيان نهاد ، آغاز شد...
گاردين داستان اين خيابان پر ماجرا و پر التهاب را با گفته هاي فرانك مايلز 79 ساله كه خاطراتش از گذشته اين خيابان را مرور مي كند ، ادامه مي دهد...
منچستر گاردين از نخستين موسسات رسانه اي بود كه در اوائل دهه 1960 اين خيابان را ترك كرد و اكنون در محل ساختمان آن يك كارگاه كليدسازي فعاليت مي كند. بخشي از اين خيابان كه محل استقرار مطبوعات برجسته اي چون ديلي تلگراف و نيز ديلي و ساندي اكسپرس بوده است هم اكنون براي فعاليت بانك تجاري Goldman Sachs نماسازي شده است. تنها سازمانهاي رسانه اي باقي مانده در خيابان Fleet ، دفاتر لندن خبرگزاري فرانسه(AFP) و بنگاه انتشاراتي-رسانه اي Dundee publisher DC Thomson مي باشند...
گاردين در انتهاي گزارش خود آورده است : شكوه كلوب مطبوعات هم از آن رخت بربسته است ، جايي كه زماني يك طبقه كامل از يك ساختمان را تصرف كرده بود. اين كلوب در حال حاضر در سه اتاق در موسسه «سنت برايد» به حيات خود ادامه مي دهد ، البته در حالي كه ديگر از نشستها و كنفرانسهاي مطبوعاتي در آن خبري نيست.
گاردين گزارش خود را با اين نقل قول از فرانك مايلز به پايان مي برد: «آنچه كه هرگز نفهميدم اين است كه چرا آنها(رسانه ها) نتوانستند فن آوري جديد چاپ را به گونه اي بنيان نهند كه همچنان بتوانند اين ساختمانها را حفظ كنند. حالا قدم زدن در خيابان Fleet خيلي غم انگيز است. آنجا واقعاً شهر ارواح شده است» .
فكر مي كنم مرور متن كامل گزارش گاردين در مورد خياباني كه زماني بستر فعاليتهاي رسانه اي انگليس بوده است ، هم جالب باشد و هم دوستان روزنامه نگار را به تامل وادارد.

Jack Smith  |  *Feedback  |   0 comments   |     |  7:12 PM